W trakcie eksploatacji układów automatyki zabezpieczeniowej właściciele stacji elektroenergetycznych zobligowani są do wykonywania okresowych przeglądów. Zasady wykonywania tych prac (…) zawarte są w opracowanych instrukcjach eksploatacji lub wytycznych przeprowadzania oględzin, przeglądów oraz oceny stanu technicznego urządzeń, instalacji oraz sieci elektroenergetycznej.
Jak już wcześniej wspomniano we wcześniejszym artykule dotyczącym czasookresów przeglądów większość instrukcji eksploatacji układów zabezpieczeniowych bazuje na opracowaniu [1] wydanym w 2001 roku.
Przeglądy układów zabezpieczeniowych przeprowadza się w dwóch trybach: skróconym i podstawowym (pełnym) zakresie.
Przegląd skrócony jest to przegląd urządzeń wykonywany w ograniczonym zakresie,
mający na celu określenie prawidłowości ich działania i wykonanie podstawowych
czynności konserwacyjnych [2].
Przegląd skrócony w zakresie układów automatyki zabezpieczeniowej ogranicza się do podstawowych czynności związanych z [1]:
oględzinami
- pomiarami rezystancji izolacji
- próbami funkcjonalnymi,
- próbami układów sterowania, telesterowania i telesygnalizacji,
- próbami funkcjonowania układów blokad.
Badanie układów automatyki zabezpieczeniowej może być wykonywane bez wyłączania urządzeń (np. wyłącznika mocy)..[1]
Jest to bardzo przydatna procedura, gdyż w trakcie eksploatacji nie zawsze jest to możliwe.
Takie badanie powinno być jednak uzupełnione w późniejszym okresie o próbę funkcjonalną z udziałem wyłącznika.
Przegląd podstawowy to przegląd urządzeń mający na celu dokładne określenie stanu aparatury, dokładności jej działania, prawidłowości realizowania wykonywanej funkcji i zdolności badanej aparatury do dalszej eksploatacji [2].
Przegląd w zakresie pełnym jest poszerzony o sprawdzenie dodatkowych elementów układów zabezpieczeniowych:
- próby działania układów zabezpieczeniowych w zakresie nastaw zabezpieczeń i charakterystyk działania oraz zgodności z zasada działania,
- sprawdzenia uchybów pomiarowych [1],
- sprawdzenia układów rejestrujących zakłócenia oraz rejestrujących zdarzenia [2].
Przeglądy okresowe układów zabezpieczeniowych są pracami wykonywanymi na pracujących obiektach przy urządzeniach będących pod napięciem lub w pobliżu napięcia, w związku z czym powinny być wykonywanie na polecenie pisemne lub ustne zgodnie z opracowaną instrukcją.
Osoby wykonujące przeglądy powinny posiadać aktualne świadectwa kwalifikacyjne, powinni być zapoznani są z obowiązującymi instrukcjami, przepisami oraz zakresem wykonywania prac oraz posiadać wiedzę z zakresu BHP.
Przeglądy układów zabezpieczeniowych należą do prac szczególnie niebezpiecznych zgodnie z [4] w związku z czym powinny być wykonywane przez zespół składający się z minimum dwóch pracowników.
Przed przystąpieniem do wykonywania prac związanych z przeglądem należy w pierwszej kolejności zapoznać się z dokumentacją aparatury elektroenergetyczne oraz jej stanem technicznym.
Podczas przeglądu należy zwrócić uwagę na całość aparatury wchodzącej w skład układu zabezpieczeniowego:
- stan przekładników oraz ich obwodów wtórnych,
- stan wyłączników,
- stan odłączników,
- stan kabli i przewodów,
- stan aktualnych nastaw zabezpieczeń,
- stan i oznaczenia listew, zacisków i przewodów kabli,
- prawidłowość oznaczeń przekaźników, bezpieczników i przełączników,
- stan uziemienia obwodów.
W trakcie wykonywania prac dokonuje się czyszczenia aparatury i sprawdzenia połączeń śrubowych w zaciskach i ich ewentualne dokręcenie.
Każdorazowo po zakończonych pracach należy usunąć wszystkie narzędzia z miejsc pracy, przywrócić aparaturę zabezpieczeniową i sterujące do pozycji pierwotnych oraz dokonać oględziny w miejscach prowadzonych prac z uwzględnieniem ww. elementów.
Finalnym elementem każdego przeglądu jest sporządzony protokół z przeprowadzonego przeglądów wraz z wnioskami o przydatności do eksploatacji.
Istotną sprawą jest aby wykonywane prace związane przeglądami, badania i pomiary układów automatyki zabezpieczeniowej zapewniały powtarzalność wyników pomiarów, bezpieczeństwo oraz jakość wykonywanych prac. Daje nam to, w czasie eksploatacji EAZ, możliwość oceny stanu technicznego i cyklu życia aparatury.
Literatura:
- Ramowa instrukcja eksploatacji układów zabezpieczających, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych. PTPiREE. Marzec 2001r.
- Instrukcja eksploatacji układów zabezpieczających, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych. Energa, grudzień 2001r.
- Instrukcja Ruch i Eksploatacji Sieci Dystrybucyjnej. TAURON Dystrybucja S.A. 2014r.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych
