W niniejszym artykule postaram się odpowiedzieć na kilka kluczowych pytań dotyczących instrukcji eksploatacji, taki jak?

Instrukcja eksploatacji

– jest to dokument, który zawiera określone procedury i zasady wykonywania czynności niezbędnych dla bezpiecznego wykonywania pracy przy urządzeniach elektroenergetycznych. Instrukcję eksploatacji opracowuje się na podstawie rozporządzenia [1], dokumentacji techniczno-ruchowych producenta oraz przepisów i norm.

Instrukcja eksploatacji powinna zawierać, zgodnie z rozporządzeniem [1]:

1. charakterystykę urządzeń energetycznych
2. opis w niezbędnym zakresie układów automatyki, pomiarów, sygnalizacji, zabezpieczeń i sterowań
3. zestaw rysunków, schematów i wykresów z opisami zgodnymi z obowiązującym nazewnictwem
4. opis czynności związanych z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia energetycznego w warunkach normalnej pracy tego urządzenia
5. zasady postępowania w razie awarii oraz zakłóceń w pracy urządzenia
6. wymagania w zakresie konserwacji, napraw, remontów urządzeń energetycznych oraz terminy przeprowadzania przeglądów, prób i pomiarów
7.  wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy i przepisów przeciwpożarowych dla danej grupy urządzeń energetycznych, obiektów oraz wymagania kwalifikacyjne dla osób zajmujących się eksploatacją danego urządzenia
8. identyfikację zagrożeń dla zdrowia i życia ludzkiego oraz dla środowiska naturalnego związanych z eksploatacją danego urządzenia energetycznego
9.  organizację prac eksploatacyjnych
10. wymagania dotyczące środków ochrony zbiorowej lub indywidualnej, zapewnienia asekuracji, łączności oraz innych technicznych lub organizacyjnych środków ochrony stosowanych w celu ograniczenia ryzyka zawodowego, zwanych dalej środkami ochronnymi.

Oprócz wymagań rozporządzenia instrukcja może zawierać dodatkowe obostrzenia, które np. związane są z miejscem instalacji danego urządzenia. Różnić się będą instrukcje eksploatacji silników elektrycznych przemysłu chemicznego od instrukcji dla przemysłu, w którym nie występują zagrożenia wybuchowe.

Jak napisać instrukcję eksploatacji?

Aby napisać wartościową instrukcję należy:

1. dobrze zapoznać się z zakresem prac eksploatacyjnych wykonywanych na danym urządzeniu technicznym,
2. zgromadzić DTR producentów, schematy instalacji,
3. wykonać inspekcję miejsca zainstalowania danego urządzenia wraz z dokumentacją zdjęciową,
4. zidentyfikować zagrożenia w miejscu zainstalowania urządzenia,
5. znać normy i przepisy pod które podlega dane urządzenie,
6. dokonać wywiadu z personelem i obsługą techniczną.

Kary za brak instrukcji eksploatacji

PIP przedstawiła wyniki kontroli w zakresie bhp przy eksploatacji urządzeń energetycznych w zakładach przyłączonych do sieci średnich napięć za rok 2014. W efekcie działań kontrolnych inspektorzy wydali ponad 2 tys. decyzji, zaś na sprawców wykroczeń przeciw prawom pracowników nałożyli mandaty karne.

Skutkiem wykrytych podczas kontroli PIP nieprawidłowości były kolejne powtarzalne uchybienia, dotyczące braku lub niewłaściwych:

• wykazów prac szczególnie niebezpiecznych,
• poleceń pisemnych na wykonywanie prac szczególnie niebezpiecznych i
• świadectw kwalifikacyjnych dla osób zajmujących się eksploatacją urządzeń elektroenergetycznych.

Jakie uchybienia były najczęstsze w kontrolowanych zakładach?
Do najczęściej występujących nieprawidłowości w zakresie prowadzenia eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych identyfikowanych podczas kontroli PIP należy:

• nieopracowanie instrukcji eksploatacji – co stwierdzono jak podaje PIP w 62 skontrolowanych zakładach lub
• opracowanie instrukcji eksploatacji w sposób niezgodny z wymaganiami określonymi we wspomnianym wcześniej rozporządzeniu – ten fakt dotyczył 102 zakładów.

[1] Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28.03.2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. 2013 poz. 492).
[2] https://www.portalbhp.pl/aktualnosci/wyniki-kontroli-pip-w-zakresie-bhp-przy-eksploatacji-urzadzen-energetycznych-5947.html

• bezpieczeństwo
• doradztwo
• eksploatacja
• instrukcje
• niskie napięcie
• rozdzielnica